Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...
Τι είναι πνευμονική εμβολή;
Πνευμονική εμβολή είναι όταν ένας θρόμβος (αίμα πηχτό) κλείνει ένα ή περισσότερα αγγεία που προμηθεύουν με αίμα τον πνεύμονα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο θρόμβος αυτός δημιουργείται σε κάποιο άλλο μέρος του σώματος, και κυκλοφορώντας στα αγγεία καταλήγει στον πνεύμονα. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις το αγγείο δεν κλείνει λόγω δημιουργίας θρόμβου αλλά λόγω λίπους, αέρα ή όγκου που έχουν καταλήξει στην κυκλοφορία μας μέσω διαφόρων μηχανισμών.
Γιατί μας ανησυχεί η πνευμονική εμβολή;
Εάν δημιουργηθεί θρόμβος και προκαλέσει φραγή του αγγείου αυτό σημαίνει ότι εμποδίζει το αίμα από το να φτάσει στον προορισμό του και να θρέψει σωστά το όργανο στο οποίο προορίζεται. Όταν αυτό συμβαίνει στον πνεύμονα, οι πνεύμονες παθαίνουν ζημιά. Κλειστές αρτηρίες στον πνεύμονα μπορεί να προκαλέσουν δύσπνοια ή ακόμα και θάνατο εάν ο θρόμβος είναι πολύ μεγάλος και φράξει μεγάλη αρτηρία.
Τις περισσότερες φορές οι θρόμβοι που καταλήγουν στον πνεύμονα δημιουργούνται στις φλέβες των ποδιών μας και όταν παρασυρθούν στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί εύκολα να καταλήξουν στον πνεύμονα.
Ποια τα αίτια της πνευμονικής εμβολής;
Πολύ συχνό αίτιο πνευμονικής εμβολής είναι κάταγμα ή χειρουργείο ισχίου, γόνατος ή ποδιού.
Η παρατεταμένη ακινησία π.χ. λόγω τραύματος ή πολύωρου ταξιδιού (υπερατλαντικό) και πάλι μπορεί να προκαλέσει θρόμβο στα πόδια ο οποίος στη συνέχεια εάν μπει στη κυκλοφορία θα προκαλέσει πνευμονική εμβολή.
Άλλες καταστάσεις που αυξάνουν το ρίσκο δημιουργίας θρόμβων και επομένως πνευμονικής εμβολής είναι: κάπνισμα, λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων στις γυναίκες, καρκίνος, θρομβοφιλία (γενετική προδιάθεση δημιουργίας θρόμβων).
Το κάπνισμα από μόνο του αυξάνει κατά πολύ το ρίσκο δημιουργίας θρόμβου. Εκείνο που εκτοξεύει τις πιθανότητες πνευμονικής εμβολής στις γυναίκες είναι ο συνδυασμός καπνίσματος και η χρήση αντισυλληπτικών! Εάν είστε γυναίκα καπνίστρια και σκέφτεστε τη χρήση αντισυλληπτικών καλύτερα ενημερώστε το γιατρό σας προηγουμένως, αν και ιδανικότερα καλό για εσάς θα είναι φυσικά να διακόψετε το κάπνισμα!
Ποια είναι τα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής;
Η πνευμονική εμβολή πολύ συχνά δίνει αόριστα συμπτώματα.
Τα πιο κοινά συμπτώματα μιας πνευμονικής εμβολής είναι:
- Δύσπνοια, δυσκολία στην αναπνοή
- Οξύς πόνος στο στήθος (σαν "μαχαιριά") που γίνεται πιο έντονος με την ανάσα
- Βήχας με ή χωρίς αίμα
- Ταχυκαρδία (η καρδιά σας να κτυπά πιο γρήγορα από το κανονικό)
Eάν τυχόν έχετε τα πιο πάνω συμπτώματα, ιδιαίτερα αν αναπτύχθηκαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (ώρες - μέρες) θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με το γιατρό σας.
Ποια είναι τα συμπτώματα εάν έχει κανείς θρόμβο στα πόδια;
Οι θρόμβοι στις φλέβες μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα ανάλογα με την περιοχή που βρίσκονται και εάν είναι σε εν τω βάθη φλέβες (φλέβες πιο βαθιά στο σώμα) ή πιο επιφανειακές φλέβες. Πολλές φορές μάλιστα δεν γίνονται αντιληπτοί. Οι πιο επικίνδυνοι θρόμβοι είναι αυτοί που βρίσκονται στις εν τω βάθη φλέβες γιατί αυτοί μπορεί να προκαλέσουν πνευμονικές εμβολές.
Τα συμπτώματα μιας εν τω βάθη φλεβοθρόμβωσης στο πόδι - δηλαδή ενός θρόμβου σε μια μη επιφανειακή φλέβα στο πόδι- μπορεί να είναι:
- πρήξιμο/ φούσκωμα του ενός ποδιού
- ερυθρότητα και πιο ζεστό πόδι
- πόνος
Θρόμβοι στις επιφανειακές φλέβες συνήθως είναι πιο ακίνδυνοι καθώς προκαλούν μόνο τοπικά πόνο ή ήπιες λοιμώξεις.
Πώς γίνεται η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής;
Σύμφωνα με το ιστορικό σας και το πόσο επείγουσα είναι η κάθε περίπτωση υπάρχουν διάφορες εξετάσεις που μας βοηθούν να αποκλείσουμε ή να επιβεβαιώσουμε ότι κάποιος μπορεί να πάσχει από πνευμονική εμβολή. Οι δύο πιο συχνές είναι:
- D-dimers είναι μια εξέταση αίματος που μας βοηθά να δούμε πόσο ισχυρή υποψία υπάρχει για πνευμονική εμβολή. Εάν η τιμή των D-dimers δεν είναι αυξημένη τότε η περίπτωση να έχετε πνευμονική εμβολή είναι πολύ χαμηλή και σχεδόν το αποκλείει.
- Αξονική θώρακος (CT): Γίνεται σε περίπτωση που υπάρχει ισχυρή υποψία πνευμονικής εμβολής. Κατά τη συγκεκριμένη διαδικασία ο ασθενής λαμβάνει μέσα από φλεβοκαθετήρα ένα ειδικό φάρμακο (σκιαγραφικό) το οποίο «χρωματίζει» τα αγγεία ώστε να φανούν στην εικόνα και να διαπιστωθεί αν κάποιο αγγείο έχει φράξει.
Ποια η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής;
Η άμεση θεραπεία της πνευμονικής εμβολής εξαρτάται από την κλινική κατάσταση και τη σοβαρότητα της πνευμονικής εμβολής.
Σε μεγάλου μεγέθους πνευμονικές εμβολές και απειλητικές για τη ζωή, δίδεται άμεσα θρομβόλυση. Η θρομβόλυση είναι μια επείγουσα θεραπεία κατά την οποία δίνεται ένα φάρμακο ενδοφλέβια, το οποίο έχει τη δυνατότητα να διαλύσει τους θρόμβους που έχουν δημιουργηθεί. Λόγω του αυξημένου κινδύνου σοβαρής αιμορραγίας κατά τη θρομβόλυση, γίνεται μόνο σε πολύ σοβαρά περιστατικά τα οποία δεν διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο αιμορραγίας. Η επιτυχία της θρομβόλυσης εξαρτάται και από το πόσο σύντομα θα γίνει από την ώρα που συνέβη η πνευμονική εμβολή.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι οποίες είναι και οι πλείστες, δεν χρειάζεται τόσο ραγδαία αντιμετώπιση. Δίνονται αντιπηκτικά φάρμακα, σε μορφή χαπιών από το στόμα ή σε ενέσιμη μορφή εάν υπάρχει κάποια αντένδειξη για τα φάρμακα από το στόμα.
Τα αντιπηκτικά φάρμακα κάνουν το αίμα πιο λεπτόρευστο, ώστε να μην πήζει τόσο εύκολα. Δεν διαλύει το θρόμβο αλλά τον αποτρέπει από το να μεγαλώσει και αποτρέπει επίσης τη δημιουργία καινούργιων θρόμβων. Συνήθως οι πρώτες μέρες θεραπείας γίνονται εντός νοσοκομείου όπου και οι θεράποντες γιατροί σας θα σας εξηγήσουν πιο είναι το καταλληλότερο αντιπηκτικό στην περίπτωση σας και για πόσο χρονικό διάστημα θα χρειαστεί να το πάρετε.
Τι να προσέξω όταν παίρνω αντιπηκτικά;
Τα αντιπηκτικά βοηθούν μεν στο να μην δημιουργούνται κι άλλοι θρόμβοι στο αίμα σας, αλλά αυτό σημαίνει ότι παράλληλα αυξάνουν και τον κίνδυνο αιμορραγίας και θα πρέπει να είστε προσεκτικοί ώστε να μην τραυματιστείτε, ειδικά στο κεφάλι.
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν έχετε τα παρακάτω συμπτώματα:
- Αίμα στα ούρα ή στα κόπρανα
- Μαύρα κόπρανα (σημάδι πιθανής αιμορραγίας από το στομάχι. Υπόψην σας ότι και η λήψη σιδήρου μπορεί και πάλι να προκαλέσει μαύρα κόπρανα)
- Εμετό ή βήχα με καθαρό αίμα
Comentários